Jak zmotywować siebie i innych ?

W Polsce o wprowadzenie obowiązku szkolnego postulował już w XVI w. Andrzej Frycz Modrzewski w dziele: „O naprawie Rzeczpospolitej”. Obowiązek szkolny wprowadziła Izba Edukacji Publicznej w 1808 r, Od tego momentu coraz więcej ludzi miało dostęp do wiedzy. W czasach zaborów młodzież spotykała się potajemnie, żeby uczyć się języka polskiego, czytać dzieła wybitnych polskich pisarzy. Kiedyś nauka była przywilejem, nie wszyscy mieli do niej dostęp. W dzisiejszych czasach stała się obowiązkiem, rutyną, jest powszechnie dostępna. Młodzież nie chce „wkuwać” na pamięć regułek, bo i po co? „Przecież jak będzie mi coś potrzebne to sprawdzę w Internecie! ”- odpowiadają.

Ważne pytanie

Zanim dojdziemy do rozwiązania problemu, znalezienia sposobu na zmotywowanie siebie i innych do nauki, musimy odpowiedzieć sobie na jedno, kluczowe pytanie: Dlaczego dzieci, młodzież, osoby dorosłe nie chcą się uczyć? Zatrzymajmy się na chwilę przy własnych doświadczeniach i zastanówmy się nad tym : Czy lubiłem/am chodzić do szkoły i się uczyć? Z jakich przedmiotów? Dlaczego moje oceny z poszczególnych przedmiotów były zróżnicowane? Co wpływało na to, że jednego przedmiotu uczyłem się chętniej niż drugiego? Czy poświęcałem dużo czasu na naukę i jakie były tego efekty? Jeżeli przemyślimy te pytania, okazuje się, że nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Wszystko zależy od nas. Na podstawie wskazówek można stworzyć swój własny plan działania, a ja wam pokaże jak to zrobić.

Dzieci przychodzą na świat z pewnymi, odziedziczonymi cechami ( uzdolnienia –np. muzyczne, językowe i ograniczenia- np. wrodzona wada serca). Są to rzeczy, na które niestety nie mamy wpływu, z którymi się rodzimy. Mówi się, że człowiek całe życie się uczy. Zdecydowanie zgadzam się z tym twierdzeniem. Uczymy się poprzez zdobywanie nowej wiedzy, ale również poprzez doświadczanie różnych sytuacji. Podsumowując, chcę podkreślić, że pewne rzeczy są wrodzone (nie mamy na nie wpływu), a innych rzeczy się uczymy w toku socjalizacji (mamy na nie wpływ). To jest punkt, od którego warto rozpocząć swoje nowe postanowienie. Należy sobie uświadomić, że wszystkie rzeczy można zmienić, trzeba tylko wytrwać w postanowieniu, a pomocne w osiągnięciu celu będzie sporządzenie odpowiedniego planu. Zanim przystąpimy do motywowania dzieci do nauki, nauczmy się na własnym przykładzie jak to robić.

Ważny cel

Po pierwsze wyznaczymy sobie jakiś cel. Może być to nawet drobna sprawa, np. chcę przez dwa tygodnie unikać słodyczy, chcę zacząć oszczędzać, chcę nauczyć się języka migowego. Gdy cel zostanie wyznaczony proszę stanąć przed lustrem i wypowiedzieć go na głos. Od tej pory codziennie przed wieczorną toaletą proszę mówić sobie przed lustrem co chcę zmienić i utwierdzać się w tym, że jest to możliwe do osiągnięcia, np. słowami : Dam radę, jestem silny, potrafię to osiągnąć, osiągnę to!

Po drugie musimy zastanowić się co nas tak naprawdę motywuje. Jakim jestem typem?

Wyróżnia się kilka typów motywacyjnych. Przed przystąpieniem do opracowania planu działania, trzeba zastanowić się jakie czynniki mnie motywują.

Czy łatwiej motywuję się pracując z innymi w grupie, ucząc się z kimś, pracując z kimś, czy wolę wykonywać powierzone zadania samodzielnie? Jeśli lepiej, wydajniej pracuję w towarzystwie to oznacza to, że jestem osobą nastawioną na współpracę i wszystkie powierzone zadania, cele które sam sobie postawię, wykonam lepiej, szybciej współpracując z jedną lub wieloma osobami. Innymi słowy obecność osób trzecich zmotywuje mnie do działania. Osoby o takim sposobie motywacji powinny znaleźć kogoś, kto np. będzie chodzić z nimi pobiegać, na basen, jeśli celem jest praca nad wymarzoną sylwetką. Gdy celem jest uzyskanie zaliczenia lub dobrej oceny osoby powinny znaleźć sobie kogoś z kim wspólnie mogłyby się uczyć.

Z drugiej strony bieguna znajdują się osoby nastawione na rywalizację. Takie osoby w przeciwieństwie do osób współpracujących, stawiają na samodzielne osiągnięcie celu. Zmotywują się prędzej, gdy zostanie im przydzielone samodzielne zadanie, będą mogły rywalizować z kimś. Dlatego jeżeli jesteś taką osobą i chcesz osiągnąć swój cel, to zdecydowanie musisz do niego dojść własną, ciężką pracą. Przydatne w tym wypadku może być znalezienie grupy ludzi, którzy dążą do tego samego celu co ty. Dobrze jest regularnie (raz w tyg/ raz w miesiącu) wymieniać doświadczenia np. przez internet z takimi osobami. Można również zapisać się na jakiś konkurs – jest to też forma rywalizacji.

Oczywiście są również osoby, które lubią i współpracować i rywalizować, takie osoby w swoim planie motywacyjnym muszą uwzględnić zarówno działania grupowe jak i indywidualne.

Kolejne ważne pytanie dotyczące typu motywacyjnego brzmi: Czy wolę stabilne, przewidywalne, bezpieczne środowisko czy raczej preferuję jak w moim środowisku (domowym, szkolnym, zawodowym, prywatnym itd. ) następują zmiany?

Jeżeli wolisz niezmienny, ustalony sposób życia, irytują cię wszelkie nieprzewidziane zmiany, prawdopodobnie należysz do osób preferujących stabilne środowisko. Takie osoby najlepiej motywują się do działania, gdy mają ustalony z wyprzedzeniem grafik, plan dnia, plan tygodnia itd. Musisz zatem stworzyć swój własny harmonogram tygodnia, z podziałem na dni, godziny, wykonywane czynności. A później po prostu działasz wg. planu.

Osoby, które lubią jak w ich otoczeniu zachodzą zmiany nie powinny sporządzać planu dnia, gdyż taki sztywny grafik zdemotywuje je do działania. Warto natomiast zastanowić się jaki cel chcemy osiągnąć, wyznaczyć sobie realne ramy czasowe na osiągnięcie celu (wiadomo np. że w jeden dzień nie opanujemy materiału na prace klasowa z historii). Trzeba też zastanowić się nad różnorodnymi sposobami na osiągnięcie tego celu, ponieważ istotą waszej motywacji są zmiany zachodzące w środowisku. Jak to zrobić? Zostańmy przy przykładzie opanowania wiedzy na pracę klasową z historii. Musimy wymyślić różne sposoby na osiągnięcie celu, czyli różne sposoby na zdobycie wiedzy np. godzina nauki, godzina spaceru ze znajomymi, uczymy się w różnych miejscach (przy biurku, na sofie, na podłodze, chodząc po pokoju, w czytelni, na dworze), zmieniając pomieszczenia, pozycję, stosując różne techniki uczenia.

Zawsze też znajdą się takie osoby, które potrafią się motywować w dwojaki sposób raz preferują stabilne środowisko, wówczas powinny postępować wg. ustalonego grafiku, a gdy im się to znudzi, to powinny poszukać jakiegoś urozmaicenia.

Różne motywacje

Ostatnia sprawa, która powinna być rozważona przed przystąpieniem do działania to: Czy posiadam motywację zewnętrzną czy wewnętrzną?
Ktoś kto uważnie czytał pomyśli sobie tak: Cały ten artykuł traktuje o sposobie zmotywowania siebie, a na koniec autorka podaje, że jest motywacja wewnętrzna i zewnętrzna. To po co omawialiśmy wcześniejsze przykłady? Najłatwiej będzie mi to omówić na podstawie wykresu

MOTYWACJA
(jako stan, gotowości istoty rozumnej do podjęcia określonego działania)
sposoby na wzbudzenie motywacji do działania:

Cały artykuł poświęcony jest motywacji w znaczeniu naszego stanu umysłu, naszej gotowości do podjęcia zadania. Żeby wiedzieć w jaki sposób się zmotywować, trzeba określić jakim jestem typem motywacyjnym, innymi słowy co mnie motywuje, i właśnie jednym ze sposobów zmotywowania się do działania jest motywacja wewnętrzna i zewnętrzna.

Czym jest motywacja wewnętrzna i zewnętrzna?

Zacznijmy od motywacji zewnętrznej. Jak sama nazwa wskazuje ktoś lub coś działa na nas z zewnątrz, wzbudzając naszą motywację do działania. Mamy dwa rodzaje motywatorów zewnętrznych: pochwały (motywacja słowna) i nagrody materialne. Także jeżeli właśnie pochwały i nagrody motywują nas do podjęcia próby, to uświadomimy to naszemu otoczeniu, żeby wszystkie ważne dla nas osoby motywowały nas, chwaląc i obdarzając drobnymi upominkami (np. kwiaty, ulubiony obiad, książka itd.). Z drugiej strony, jeśli widzimy, że ktoś z naszych bliskich posiada motywację zewnętrzną, to będzie nam łatwiej taka osobę nakręcić do działania dobrym słowem i możliwością otrzymania nagrody za osiągnięcie zamierzonego celu.

Osoby z motywacją wewnętrzną mają utrudnione zadanie, bo otoczenie bezpośrednio nie jest w stanie ich zmotywować. Takie osoby motywują się same. Muszą mieć wewnętrzne przekonanie, że to, co robią jest dla nich przydatne i ważne. Muszą czuć podziw społeczeństwa, być poniekąd ekspertami w jakiejś dziedzinie, muszą mieć wewnętrzne przekonanie, że inni będą się na nich wzorować. Dlatego też, warto sporządzić listę korzyści płynących z wykonania zadania, będzie to czynnikiem motywującym, dla osób z wewnętrzna motywacją.
Tak jak we wcześniejszych przypadka, tu też mogą być osoby posiadające jednocześnie obie motywacje.

Możemy sami spróbować określić swój typ motywacyjny albo udać się do specjalisty w tym celu. Gdy uświadomimy sobie jakie czynniki nas motywują, najlepiej sporządzić swój własny program motywacyjny, według wyżej opisanych wskazówek. Oczywiście, w pierwszej kolejności zacznij od wyznaczenia sobie realnego do osiągnięcia celu i określ czas na osiągnięcie tego celu. Może warto na początek spróbować wyznaczyć sobie cel krótkoterminowy, by wytrwać w swoim postanowieniu. Jeżeli sam zmotywujesz się do działania to z powodzeniem możesz przystąpić do motywowania innych. Jak to dokładnie zrobić? Spróbuj najpierw sam osiągnąć sukces. A w następnym artykule podpowiem Ci jak zmotywować kogoś bliskiego.

Życzę wytrwałości i sukcesu!