Zadania psychologa w szkole
Jak wynika z sondażu, który został przeprowadzony w 2008 roku podczas II Kongresu Pedagogów i Psychologów Szkolnych w Warszawie, obecność psychologa w szkole jest potrzebna, ma jednak znaczne ograniczenia, zdeterminowane uwarunkowaniami prawnymi, niejasnymi kryteriami oceny pracy psychologa i nierealistycznymi oczekiwaniami wobec niego. „Najważniejszym plusem wykonywania tego zawodu według samych psychologów jest poczucie spełnienia zawodowego i niesienia pomocy. Istotna jest również praca indywidualna i bliski kontakt z uczniem. Największą uciążliwością natomiast jest brak wsparcie ze strony dyrekcji, złe warunki pracy i oczekiwanie »cudu«.” (zob. Katra, s. 12-15)
Pracę psychologa w szkole podobnie jak pracę wszystkich placówek oświatowych i pracujących w nich osób określają rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej. Według aktualnych przepisów do obowiązków psychologa zatrudnionego w szkole należy:
1) prowadzenie badań i działań diagnostycznych uczniów, w tym diagnozowanie indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych uczniów w celu określenia mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań i uzdolnień uczniów oraz przyczyn niepowodzeń edukacyjnych lub trudności w funkcjonowaniu uczniów, w tym barier i ograniczeń utrudniających funkcjonowanie ucznia i jego uczestnictwo w życiu przedszkola, szkoły i placówki;
2) diagnozowanie sytuacji wychowawczych w przedszkolu, szkole lub placówce w celu rozwiązywania problemów wychowawczych stanowiących barierę i ograniczających aktywne i pełne uczestnictwo ucznia w życiu przedszkola, szkoły i placówki;
3) udzielanie uczniom pomocy psychologiczno-pedagogicznej w formach odpowiednich do rozpoznanych potrzeb;
4) podejmowanie działań z zakresu profilaktyki uzależnień i innych problemów dzieci i młodzieży;
5) minimalizowanie skutków zaburzeń rozwojowych, zapobieganie zaburzeniom zachowania oraz inicjowanie różnych form pomocy w środowisku przedszkolnym, szkolnym i pozaszkolnym uczniów;
6) inicjowanie i prowadzenie działań mediacyjnych i interwencyjnych w sytuacjach kryzysowych;
7) pomoc rodzicom i nauczycielom w rozpoznawaniu i rozwijaniu indywidualnych możliwości, predyspozycji i uzdolnień uczniów;
8) wspieranie nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych i innych specjalistów w:
a) rozpoznawaniu indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych uczniów w celu określenia mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań i uzdolnień uczniów oraz przyczyn niepowodzeń edukacyjnych lub trudności w funkcjonowaniu uczniów, w tym barier i ograniczeń utrudniających funkcjonowanie ucznia i jego uczestnictwo w życiu przedszkola, szkoły i placówki,
b) udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
Specyfika pracy w szkole sprawia, że psycholog jest również członkiem rady pedagogicznej i uczestniczy w jej obradach oraz podejmowanych podczas nich decyzjach. Co ma swoje wady i zalety. Niewątpliwą zaletą jest to, że każde spotkanie z radą pedagogiczną daje możliwość wymiany informacji i poznania opinii oraz refleksji nauczycieli o uczniach. Wadą, a może raczej trudnością, na jaką napotyka się będąc w relacji współpracownika, jest zachowanie obiektywizmu wobec kolegów i koleżanek z pracy. Jako psycholog w środowisku belfrów jest się jedynym specjalistą w swojej dziedzinie i często można czuć się niezrozumianym lub traktowanym wyłącznie na zasadzie „pogotowia ratunkowego”. W praktyce tak właśnie pracę psychologa widzi grono pedagogiczne. Bardzo często psycholog zajmuje się uczniami oddelegowanymi przez wychowawców i nauczycieli, gdy wymagana jest interwencja w przypadku problemów z nauką lub zachowaniem.
A co z profilaktyką? Przy wyłącznie takim postrzeganiu roli psychologa szkolnego, niewiele pozostałoby na nią czasu. Jednak prowadzenie zajęć psychoedukacyjnych oraz integracyjnych w klasach, to doskonała okazja do tego by zająć się profilaktyką i diagnozą. Niestety zastępstwa zlecane przez dyrektora czy wezwania do klas na interwencje wychowawcze często uniemożliwiają realizację wszystkich zamierzonych celów. Dlatego praca w szkole, wymaga dużej elastyczności, umiejętności radzenia sobie z presją czasu, stresem oraz odpowiedzialnością.
Źródła:
- Rozporządzenie MEN w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach z dnia 9 sierpnia 2017 r.
- Katra G. (2010). Psycholog szkolny w Polsce i w innych krajach. W: Katra G., Sokołowska E. (red.), Rola i zadania psychologa we współczesnej szkole. (s. 12-15) Warszawa: Wydawnictwo Wolters Kluwer
3 komentarze
Mateusz
Dzień dobry, czy w obecnym roku szkolnym po wielu zmianach coś się zmieniło w przypadku zadań psychologa w szkole?
Paweł
Witam,jeżeli takie są zadania szkolnego psychologa, to dlaczego się obija i ankiety wśród uczniów przeprowadzają wychowawcy klas ( do przełknięcia ) ale rownież je analizują matematycznie ? To czyje to zdanie-wychowawcy czy szkolnego psychologa? Czy to normalne, że psycholog rękoma dyrektora obciąża zadaniami psychologa wychowawców .POzdrawiam
ikb
Jakie powinny być warunki pracy. Zajmuję pokój z pedagogiem a dzieci mam prowadzać do pokoju konsultacji z którego każdy może korzystać. Do tego jest obskurny. Próbowałam udekorować ten pokój, aby był ciepły i miły dla dzieci. Pani dyr kazała wynieść te rzeczy, bo to nie moj gabinet.