Co wynika z badań nad konsekwencjami nadużycia seksualnego dzieci

Typ i zakres następstw przemocy seksualnej determinują następujące czynniki (Harasim, 1999):

• okres trwania przemocy,
• rodzaj relacji,
• typ przemocy,
• reakcja na przemoc.

Do następstw bezpośrednich, wczesnych, Rostain i Shumwag (za: Starowicz, 2000) zaliczają:

• objawy behawioralne typu acting out (nadpobudliwość, agresywność) oraz typu acting in (regresywne zachowania, zaburzenia psychosomatyczne),
• zaburzenia emocjonalne (lęki, depresje, samodestrukcja),
• zaburzenia poznawcze (zaburzenia myślenia, problemy z nauką),
• zaburzenia interpersonalne (konflikty, problemy rodzinne, zanik autorytetów)

Natomiast występowanie odległych skutków wykorzystywania seksualnego Bentovim (1990) i Miller (1990) wiążą z:

• młodym wiekiem ofiary;
• wielopostaciowymi formami;
• wielokrotnymi aktami przemocy;
• ich urazowym przebiegiem;
• ignorowaniem nadużycia przez członków rodziny;

Z literatury przedmiotu wynika, że do odległych następstw molestowania seksualnego należą:

• negatywna samoocena, również w zakresie seksualnego funkcjonowania
  (Finkelhor, 1984),
• depresja (Stein 1988, Gold i in., 1994, Peters 1988)
• stany lękowe (Gold i in., 1994),
• bezsenność,
• osobowość borderline (Herman i in., 1989),
• przewlekłe bóle miednicy u kobiet (Walker i in., 1988
• dysocjacyjne zaburzenie tożsamości (Coons,1986),
• zespół stresu pourazowego – tym wyższy jego poziom, im bardziej wymuszony jest kontakt -seksualny i im więcej w nim elementów brutalności (Pospiszyl, 2005),
• zaburzenia tożsamości płciowej,
• uzależnienia (Browne, Finkelhor, 1986),
• skłonność do złych nastrojów,
• fobie,
• zaburzenia seksualne, np.: promiskuityzm, awersja seksualna, dyspareunia (Bass, Davis, 1988; Browne, Finkelhor, 1986)

Głębokość traumy i jej następstwa zależą od wielu czynników. Są znacznie poważniejsze, gdy (Starowicz, 2000):

• dziecko było wykorzystywane wielokrotnie,
• przemoc seksualna występowała systematycznie, miała wielopostaciowe formy,
• do wykorzystania doszło w dzieciństwie,
• sprawcą była osoba bliska dziecku (zwłaszcza rodzic),
• dziecko nigdy nikomu nie opowiedziało o wykorzystaniu,
• w przebiegu wykorzystania doszło do uszkodzenia ciała dziecka
• dziecko nie miało poczucia bezpieczeństwa w rodzinie, nie doznało z jej strony miłości, opieki i zainteresowania,
• sprawca był brutalny, agresywny i stosował najbardziej urazowe formy przemocy: kontakty oralne, analne, genitalne, dewiacyjne,
• dziecko było posądzane o świadomy współudział w zdarzeniu,
• było kilkakrotnie przesłuchiwane, badane,
• nie uzyskało (wkrótce po zdarzeniu lub potem) pomocy psychoterapeutycznej lub bliskich sobie osób.

Badania wskazują:

„Chociaż osoby wykorzystywane seksualnie w przyszłości często stają się ofiarami, to również zdarza się, że niektóre z nich będą prześladowcami. Wówczas ofiara nadużyć w dzieciństwie zostaje sprawcą i jest bardziej skłonna do molestowania innych (Sheldrick, 1991). Dotyczy to zwłaszcza osób płci męskiej i relacji ojciec – córka. Zaś matki, które jako dziewczynki były seksualnie krzywdzone, mniej chronią swoje dzieci przed wykorzystaniem”

(M. Ożarowska,”Wykorzystywanie seksualne dziecka: istota zjawiska, objawy, skutki”)

KONTROWERSYJNIE
Są i tacy badacze, według których doświadczenie kontaktów seksualnych przez dziecko nie wyrządza mu krzywdy, jest nieistotne dla jego rozwoju i nie powoduje negatywnych następstw. Szczególnie dotyczy to wyników dawnych badań prowadzonych przed 1980 rokiem (Salter, 2003).

Przykładem takiego stanowiska jest stwierdzenie Brunolda (1964, s. 8): „Utrzymywanie się psychologicznych ran wskutek napaści seksualnych w dzieciństwie, jest zjawiskiem niezwykle rzadkim”

(M. Ożarowska,”Wykorzystywanie seksualne dziecka: istota zjawiska, objawy, skutki”)

Źródła:

1. materiały szkoleniowe z zakresu psychotraumatologii w Fundacji Pomorskie Centrum Psychotraumatologii
2. M. Ożarowska, „Wykorzystywanie seksualne dziecka: istota zjawiska, objawy, skutki”
3. Anna C. Salter, „Pokonywanie traumy”