Zabawy i ćwiczenia warsztatowe dla klas 1-3

Pracując w szkole jednym z głównych obowiązków psychologa jest prowadzenie zajęć grupowych i integracyjnych dla klas. W mojej ocenie jest to jeden z najprzyjemniejszych obowiązków. Bardzo lubię prowadzić takie zajęcia, chociaż nie raz wychodzę z nich spocona i bez głosu. To zawsze naładowana energią i w dobrym nastroju.

Po kilku latach doświadczeń w pracy z dziećmi i prowadzenia zajęć grupowych dla nich stworzyłam swój osobisty, całkowicie subiektywny zestaw ćwiczeń, które zawsze mi wychodzą i są uwielbiane przez dzieci. Zabawy i ćwiczenia które przedstawię w tej części doskonale sprawdzają się w młodszych grupach szkoły podstawowej (klasy 1-3).

1. Paczka. Zabawa ta przełamuje bariery dotykowe i integruje grupę. Do tej zabawy nie potrzeba żadnych rekwizytów oprócz uczestników. Jak wprowadzam tą zabawę w grupach 1 – 3 to pozostaje zapamiętania na długo i często pojawiają się pytania i prośby o powtórzenie zabawy. Instrukcja jest bardzo prosta, chodzi jedynie o to żeby wszyscy poza prowadzącymi usiedli w kręgu łapiąc się pod ręce, tworząc w ten sposób łańcuch. Prowadzący natomiast ma za zadanie rozerwać łańcuch  (rozpakować paczkę), który ma się nie dać rozerwać. Każde uwolnione „oczko” łańcucha dołącza do prowadzącego, próbując rozpakować paczkę, a jego sąsiedzi łączą się na nowo. Przy tłumaczeniu dzieciom instrukcji warto zawsze zaznaczyć, że jeśli ktoś poczuje ból ma puścić. Dzieci bardzo angażują się w tą zabawę, łaskoczą się, rozśmieszają i świetnie się bawią.

2. Wieża Babel. W tej zabawie chodzi o pokazanie dzieciom jak trudno jest zrozumieć treść jeśli wszyscy naraz mówią. Zasady są bardzo proste jeden z uczestników wychodzi z pomieszczenia. Pozostali wymyślają przysłowie i rozdzielają między siebie poszczególne wyrazy. W przypadku grup dzieci w klasach młodszych zamiast przysłowia lepiej jest wybrać słowo składające się z 3 sylab i podzielić się sylabami. Gdy uczestnik wraca na znak prowadzącego wszyscy krzyczą głośno swoje wyrazy/sylaby. Zadaniem osoby słuchającej jest odgadnąć przysłowie z ogólnego hałasu. Jeśli nie udało się jej odgadnąć, można ustalić, że ponownie wychodzi  za drzwi lub wymyślić jakąś podpowiedź. Jeśli odgadła, to ma prawo wskazać kolejnego wychodzącego.

3. Wszyscy, którzy tak jak ja… To zabawa integrująca i aktywizująca. Zabawę można wykorzystać używając krzesła, ale udaje mi się również bez krzeseł, wtedy ostatnia osoba która nie zdążyła usiąść w kręgu zostaje by kontynuować zabawę. Uczestnicy siedzą na krzesłach (lub na podłodze w kręgu), jeden jest bez krzesła. Na początek może to być prowadzący, który podaje hasło, np. wszyscy ci, którzy nie jedli dziś śniadania. Wstają wtedy te osoby, które nie jadły śniadania i muszą zmienić swoje dotychczasowe miejsca. Osoba wydająca polecenie korzysta z okazji – w trakcie chwilowego zamieszania zajmuje wolne miejsce.

Inne przykładowe polecenia:

• wszyscy ci, którzy mają na sobie dżinsy,
• wszyscy ci, którzy noszą kolczyki,
• wszyscy ci, którzy lubią małe dzieci,
• wszyscy ci, którzy wstali „lewą nogą”,
• wszyscy ci, którzy mają rodzeństwo,
• wszyscy ci, którzy mają niebieskie oczy itp.

4. Sałatka owocowa. To również zabawa aktywizująca. Uczestnicy siadają w kręgu na krzesłach. Prowadzący siada w środku. Kolejno każdemu uczestnikowi przydziela nazwę jednego z owoców, np. „jabłko”, „gruszka”, „śliwka”, „brzoskwinia” i znowu „jabłko”, „gruszka”, „śliwka”, „brzoskwinia”, aż wszyscy dostaną jeden owoc. Zadanie polega na tym, aby na komendę np. jabłka wszystkie osoby „jabłka” zmieniły swoje miejsca (nikt nie może pozostać na dotychczasowym). Kiedy pada komenda: sałatka owocowa, wszystkie „owoce” zamieniają się miejscami. Przykładowe komendy: mieszają się gruszki ze śliwkami, jabłka z brzoskwiniami, same gruszki itp. Każdy, kto nie znajdzie wolnego miejsca, siada w środku i podaje komendy, prowadząc grę dalej

5. Kim jestem? To bardzo fajna zabawa, w moim rankingu na 5 miejscu tylko dlatego, że wymaga przygotowania rekwizytów. Przed zabawą przygotowujemy kartki i flamastry, na których zapisujemy imiona lub nazwy osób, zwierząt, postaci z bajek lub filmów. Starsze dzieci, które już umieją pisać i czytają płynnie, można zaangażować w przygotowanie rekwizytów do zabawy, wtedy one same – tak by inni nie widzieli – wpisują nazwy postaci na kartkach. Następnie prowadzący miesza i przyczepia kartki do bluzki na plecach uczestnika tak, aby nie widział, co mu wypadło. Zadaniem grającego jest odgadnąć, kim jest poprzez zadawanie kolejnych pytań, na które pozostali uczestnicy odpowiadają tylko „tak” lub „nie”.